Τέσσερις μεγάλες φοροελαφρύνσεις, τις οποίες η κυβέρνηση σχεδίαζε μεθοδικά αλλά έμειναν πίσω λόγω διεθνούς αβεβαιότητος για τις επιπτώσεις της έκρηξης στις τιμές ενέργειας του 4ου κύματος της πανδημίας, προετοιμάζει μεθοδικά η κυβέρνηση για το 2022.
Εκατό ημέρες μετά τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού από την ΔΕΘ, η πέρα από κάθε προσδοκία αλματώδης ανάπτυξη και οι μεθοδικές κινήσεις της κυβέρνησης ανοίγουν τον δρόμο και για παροχές που δεν ανακοινώθηκαν τον Σεπτέμβριο.Remaining Time-0:00FullscreenMute
Μέρα με τη μέρα και κάθε εβδομάδα που ακολούθησε τη ΔΕΘ, όλα τα νεότερα στοιχεία εδραιώνουν την άποψη πως η χώρα φαίνεται πέρασε με επιτυχία και αυτόν τον δύσκολο κάβο: η εκρηκτική ανάπτυξη 13,7% στο γ’ τρίμηνο, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, δείχνει όχι μόνο ότι -ως τώρα τουλάχιστον- αποφύγαμε τα πολύ χειρότερα, αλλά δημιουργεί και περιθώριο για έκτακτες παροχές τον Δεκέμβριο σε ευάλωτους, ενώ στρώνει το έδαφος και για ανακοίνωση νέων, μόνιμων φοροελαφρύνσεων και παροχών το 2022.
Το άλμα ανάπτυξης έχει άμεσο αντίκτυπο και αντίκρισμα στις ζωές όλων, τόσο σε όρους πραγματικής οικονομίας όσο και γιατί δημιουργεί νέο δημοσιονομικό χώρο (ως ποσοστό του αυξημένου ΑΕΠ) για παροχές.
Το ερώτημα που απασχολεί πολλούς στην κυβέρνηση -και όχι πια μόνο στο οικονομικό επιτελείο- είναι «πόσο ακόμα πιο ψηλά» μπορεί να φτάσει τελικά η οικονομία το 2021 και το 2022. Ο κρατικός προϋπολογισμός προβλέπει μεν ανάπτυξη 6,9% για εφέτος, αλλά και αυτό ακόμα το πρωτοφανές ποσοστό φαντάζει ξεπερασμένο, καθώς η οικονομία «καλπάζει» με 9,4% στα πρώτα 3 τρίμηνα και… ούτε με lockdown η χρονιά δεν μπορεί να κλείσει με ύφεση 0,5% στο δ’ τρίμηνο, για να πέσει κάτω από 7% η ανάπτυξη.
Αν και το οικονομικό επιτελείο κρατά ακόμα πολύ συντηρητική στάση, άλλοι κυβερνητικοί παράγοντες κάνουν λόγο σε συζητήσεις τους για ανάπτυξη φέτος έως και 8,5% του ΑΕΠ ενδεχομένως (!) που μπορεί να ήταν και υψηλότερη εάν δεν είχαν ανακύψει στο γ’ τετράμηνο η ενεργειακή τρικυμία και η μετάλλαξη «Ομικρον».
Η ανάπτυξη αυτή αλλά και η έξυπνη διαχείριση χρέους από το υπουργείο Οικονομικών και τον ΟΔΔΗΧ (με ανταλλαγές ακριβών ομολόγων του ΔΝΤ και όχι μόνο) εξοικονομούν εκατοντάδες εκατομμύρια και λύνουν τα χέρια της κυβέρνησης για καλύτερη αξιοποίηση των ρευστών διαθεσίμων, συμβάλλοντας και στην αναζήτηση δημοσιονομικών περιθωρίων.
Για φέτος, το… ταμείο των παροχών έχει κλείσει, αλλά για το 2022 τώρα διαμορφώνεται. Αρμόδιες πηγές εκτιμούν ότι από τη φετινή ανάκαμψη, μεγάλο μέρος θα αποδειχθεί διατηρήσιμο και επαναλαμβανόμενο για το 2022 ή και το 2023 πιθανότατα (το λεγόμενο carry over). Ετσι θα δημιουργηθεί πρόσθετος δημοσιονομικός χώρος για παροχές και ελαφρύνσεις.
Αν και οριστικές αποφάσεις θα ληφθούν τον Μάρτιο ή Απρίλιο του 2022, όταν κλείνει το ταμείο της χρονιάς, σύμφωνα με πληροφορίες του «business stories», στο τραπέζι βρίσκονται:
1 Μείωση ΕΝΦΙΑ έως 8%: Την Πρωτοχρονιά ενεργοποιούνται οι νέες αντικειμενικές αξίες των ακινήτων, ενώ αρχές Φεβρουαρίου αναμένονται τα… αποκαλυπτήρια του νέου φόρου ακινήτων. Τέλη Μαρτίου θα σταλεί ο λογαριασμός του ΕΝΦΙΑ σε πάνω από 6,3 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων και η πληρωμή του θα γίνει σε 10 ή 12 μηνιαίες δόσεις. Η συνολική μείωση φόρου θα φτάσει στα 60 εκατ. ευρώ εν σχέσει με φέτος. Απέχει όμως αρκετά ακόμα από το επιπλέον 8% που υπολείπεται για να φτάσει στο 30% συνολικά, η μείωση επί κυβέρνησης Νέας Δημοκρατίας.
Στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός δεν έκανε απολύτως καμία νύξη για τα επόμενα βήματα στις μειώσεις του φόρου. Οπως και με τις μειώσεις ΦΠΑ, η κυβέρνηση κινείται και πάλι αθόρυβα για να φτάσει στο στόχο της. Το «μεγάλο παζάρι» θα παιχτεί τέλη Ιανουαρίου έως και το Eurogroup στις αρχές Φεβρουαρίου.
Με βάση τα έως τότε συνολικά στοιχεία και επιτεύγματα, η κυβέρνηση θα επιχειρήσει να αποσπάσει τη σύμφωνη γνώμη των ευρωπαϊκών θεσμών, ότι μία γενναία μείωση του ΕΝΦΙΑ θα ωφελήσει και δεν θα βλάψει τα οικονομικά του κράτους. Και η απόφαση αυτή μπορεί να δρομολογηθεί (ή και να ολοκληρωθεί;) μέσα στο 2022.
2 Μείωση εισφοράς αλληλεγγύης σε δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους: ο νέος Προϋπολογισμός που ψηφίζεται σε λίγες ημέρες, όπως εγκρίθηκε από τις Βρυξέλλες, προβλέπει διατήρηση και το 2022 της μείωσης της εισφοράς αλληλεγγύης και των ασφαλιστικών εισφορών κατά 3 μονάδες, μόνον για τον ιδιωτικό τομέα. Το μέτρο χαρακτηρίζεται έκτακτο καθώς η Ε.Ε. έχει απαγορεύσει μόνιμες ελαφρύνσεις για όλες τις χώρες όσο παραμένει η αβεβαιότητα (αλλά και η ελαστικότητα κανόνων) λόγω πανδημίας CΟVID-19.
Η επόμενη πίστα, όμως, για την κυβέρνηση είναι η μόνιμη κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης, συμπεριλαμβάνοντας τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους. Για να το επιτύχει έχει δύο εναλλακτικές: ή να λάβει άλλο ισοδύναμο μέτρο που θα δίνει περιθώριο για διακοπή της κράτησης ή να το επιτύχει αυτό μέσω της aνάπτυξης. Το δεύτερο φαντάζει πιο εφικτό από ποτέ.
3 Στεγαστικό πρόγραμμα για τους νέους: το πρόγραμμα αφορά δωρεάν στέγη για ευάλωτα νοικοκυριά, ιδίως νεαρά ζευγάρια με χαμηλό εισόδημα. Αφορά διαμερίσματα και κατοικίες που θα παραχωρηθούν από το Δημόσιο. Υπολογίζονται σε έως 10.000 συνολικά τα ακίνητα που θα μπορούσαν να διατεθούν σταδιακά από τα μέσα του 2022 και μετά, με βασικά κριτήρια την ηλικία, το χαμηλό εισόδημα και τη μη ύπαρξη άλλων περιουσιακών στοιχείων.
4 Σταδιακή μείωση (έως και κατάργηση) του τέλους επιτηδεύματος: μείωση κατά 50% του τέλους επιτηδεύματος σημαίνει ότι ο φόρος θα μπορούσε να διαμορφωθεί ως εξής:
■ Από 650 ευρώ σε 325 ευρώ ετησίως για ατομικές εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες.
■ Από 800 ευρώ σε 400 ευρώ ετησίως για νομικά πρόσωπα σε τουριστικούς τόπους και πόλεις ή χωριά με πληθυσμό έως 200.000 κατοίκους.
■ Από 1.000 ευρώ σε 500 ευρώ ετησίως για νομικά πρόσωπα σε πόλεις με πληθυσμό πάνω από 200.000 κατοίκους.
■ Από 600 ευρώ σε 300 ευρώ ετησίως για κάθε υποκατάστημα.
Υπενθυμίζεται ότι το τέλος επιτηδεύματος εφαρμόστηκε το 2011 ως κεφαλικός φόρος ανά επαγγελματικό ΑΦΜ, όπως είχε τότε αποκαλύψει το «b.s.». Υποτίθεται ότι επιβλήθηκε για να κλείσουν τα αδρανή ΑΦΜ και να διευκολυνθεί ο έλεγχος κατά της φοροδιαφυγής. Τελικά μονιμοποιήθηκε αποφέροντας έσοδα 480 εκατ. ευρώ ετησίως από 611.000 ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα, ανεξαρτήτως αν το εισόδημά τους είναι μικρό, μεσαίο ή μεγάλο.
